Erken Doğum Sebepleri ve Belirtileri

Hamilelikte erken doğum, tahmini bebek doğumundan önceki haftalarda gerçekleşen doğumdur. Hamileliğin yaklaşık 37. haftasına ve öncesine denk gelen bu durum, her 100 bebekten 8’inde görülür. Hamilelikte erken doğum, gebelerin yaşadıkları bazı belirtilerle veya rutin kontroller sırasında belli olabilir. En yaygın görülen erken doğum belirtilerinden bazıları ise kasılma, sancı, suyun gelmesi ve vajinal kanama olarak sayılabilir. Erken doğum riski olan hamilelere verilen bazı ilaç tedavileri, hekim tarafından yapılacak müdahaleler ve yatak istirahatleri ile bu durumun önüne geçilebilir. Yazının devamını takip ederek ‘‘Hamilelikte erken doğum’’ konusu hakkında daha kapsamlı bilgilere sahip olabilirsiniz.

Erken Doğum Belirtileri Nelerdir?

Hamilelikte erken doğum belirtileri, tam zamanında olan doğum belirtileri ile benzer özellikler taşıyabilir. Görülen semptomlar arasında vajinal kanama olması ise gebeliğin her haftası için oldukça riskli kabul edilir ve erken doğumun dışında düşük tehdidi de oluşturabilir. Planlanan doğum zamanından önce görülen bazı belirtilerde mutlaka bir doktor kontrolüne gidilmesi gerekir. Genel olarak görülen hamilelikte erken doğum belirtilerinden bazıları ise şöyledir:

• Regl ağrısına benzer ağrılar
• Düzenli aralıklarla olan kasılmalar ve sancılar
• Vajinal kanama olması
• Vajinadan idrar yapıyormuş hissine benzer akıntı veya sıvı gelmesi
• Şiddetli bel, sırt veya karın ağrısı
• Vücut ısısının yükselmesi
• Bebeğin hareketlerinin azalması veya hiç hissetmeme

Yukarıda bahsedilen bu belirtilerin olması, her zaman erken doğum riski anlamına gelmeyebilir. Bu tarz durumlarda, erken doğumun başlayıp başlamadığının tespiti için doktorlar bazı tıbbi değerlendirmelere başvurur. Bunlar genellikle; vajinal muayene, ultrason muayenesi, kan basıncı ve nabız kontrolü, kan testi, idrar testi, kardiyotokografi (bebeğin kalp atışlarını ve rahim kasılmalarını takip eden yöntem) yöntemlerini içerir.

Erken Doğum Riski Kaçıncı Haftada Belli Olur?

Hamilelikte erken doğum riski, erken dönemlerde tespit edildiğinde ve doğru tedavi yöntemleriyle önemli oranda önlenebilir veya ertelenebilir bir durumdur. Normal bir gebeliğin süresi ortalama 40 haftadır. Ancak gebelerdeki çeşitli sebeplerle meydana gelen ve doğum eylemine benzer değişikler, erken doğum riski oluşturabilir. Erken doğum riski, gebeliğin 20. ila 37. haftalarında meydana gelebilir. 20. haftadan önce görülen riskli durumlar, anne karnındaki bebeğin yaşamsal fonksiyonları tamamlanmadığı için erken doğum değil, düşük riski oluşturabilir. Zamanından önce doğan bebekler prematüre, erken gerçekleşen doğum eylemi ise preterm olarak adlandırılır. Anne karnındaki bebeklerin ne kadar erken doğduğuna göre ayrılan gruplar ise şöyledir:

• Son Derece Preterm: Doğumun, hamileliğin 20-25. haftaları arasında gerçekleşmesi
• Çok Erken Preterm: Doğumun, hamileliğin 32. haftasında veya daha erken bir haftada gerçekleşmesi
• Orta Derece Preterm: Doğumun, hamileliğin 32-34. haftaları arasında gerçekleşmesi
• Geç Preterm: Doğumun, hamileliğin 34-36. haftaları arasında gerçekleşmesi

Erken Doğuma Sebep Olan Şeyler Nelerdir?

Erken doğuma sebep olan etkenler, tıbbi olarak tam olarak belirlenemeyebilir. Ancak bazı faktörler, bu durumu tetikleyebilir. Gebelerde önceden var olan; diyabet, böbrek, kalp, yüksek tansiyon gibi bazı kronik hastalıklar veya gebelikle birlikte ortaya çıkan tansiyon ve şeker hastalığı erken doğuma sebep olan önemli nedenlerden arasındadır. Bunların dışında erken doğuma sebep olan diğer faktörlerden bazıları ise şunlardır:

• Çoğul hamilelik
• Gebelik sırasında kanama olması
• Önceki gebeliklerde erken doğum olması
• Çeşitli enfeksiyon hastalıkları
• Amniyotik membran enfeksiyonu geçirilmesi
• Daha önce rahim ağzı hastalığı veya ameliyatı geçirilmesi
• Rahim ağzının yapısal bozukluğu
• Genetik yatkınlık
• Fazla kilo ya da zayıflık
• Aşırı stres
• Erken yaşta veya geç yaşta gebe kalınması
• Sigara ve alkol kullanımı
• Yeme bozukluğu öyküsü
• Hamilelik öncesinde veya sırasında sağlıksız beslenme

Bu duruma ek olarak, erken doğan bebeklerde de bazı riskler meydana gelebilir. Bu riskler yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde yapılan tedavilerle en aza indirilebilir ancak, uzun bir tedavi süreci gerektirebilir. Erken doğan bebeklerde görülen bazı riskler ise şöyledir:

• Beyinde ve akciğerde kanama
• Solunum sıkıntısı
• Gelişim geriliği
• Görme ve işitme sorunları
• Doğum ağırlığının düşük olması
• Sarılık
• Vücut ısısında anormallik
• Anne memesini kavramada ve emme yetisinde güçlük

Karın Sertleşmesi Erken Doğum Belirtisi Mi?

Gebelik öncesinde oldukça sert ve ortalama bir yumru büyüklüğünde olan rahim, gebelikle birlikte esner ve genişler. Rahim, gebeliğin 20. haftasından sonra karına doğru yaklaşır ve gebeler bu durumu karın sertleşmesi olarak hissedebilir. Karında hissedilen bu sertlik, rahmin kendisidir ve normal kabul edilir. Gebeliğin 28. haftası ve sonraki dönemlerinde Braxton Hicks kasılmaları denen kasılmalar ve gevşemeler başlar. Bu haftalarda görülen kasılmalar, ara ara olan ve dinlenmeyle geçen doğuma hazırlık kasılmalarıdır. Ancak bu durum, sık sık tekrar ediyorsa ve dinlenmekle geçmiyorsa risk teşkil edebilir. Genel olarak, gebelik boyunca görülen karın sertleşmesi, anne adayını doğuma hazırlayan normal bir süreçtir. Karın sertleşmesine sebep olan kasılmaların, düzenli aralıklarla olması ve giderek şiddetinin artması erken doğumun habercisi olabilir. Böyle bir durumda gebeliği takip eden doktora mutlaka bilgi verilmesi gerekir.

Çok Yorulmak Erken Doğuma Sebep Olur Mu?

Anne karnındaki bebek, amniyon sıvısı sayesinde dış ortama karşı korunma halindedir. Hamile kadınların rutin yaptığı işler arasında yer alan; bir işte çalışmak, ev işleri yapmak, alışverişe gitmek, hafif egzersiz hareketleri yapmak veya bir çocuğu kucağına almak gibi eylemler genellikle erken doğuma sebebiyet vermez. Bahsedilen bu işlerin yapılması, ancak altta yatan başka risk faktörleri varsa erken doğumu tetikleyebilir. Genel olarak normal seyreden bir gebelikte, günlük hayatın gerektirdiği işleri yapmak, erken doğuma sebep olmaz.

Stresten Bebek Erken Doğar Mı?

Anne adayının ruhsal durumu, gebeliğin seyri için önemlidir. Gebelikle birlikte artan stres hormonları, erken doğum riskiyle beraber bazı istenmeyen durumlara da yol açabilir. Hamile kadınların yaşadığı stres, vücutta kortizol hormonunu yükselebilir. Bu hormonunun yükselmesi, hem bebeğin nörolojik gelişimini hem de plasentanın gelişimini olumsuz etkiler. Yoğun strese maruz kalan anne adayları, erken doğum başta olmak üzere, düşük doğum yapma riski de taşıyabilirler. Bu durum ayrıca, bebeğin doğum kilosunun normalden daha az olmasına da yol açabilir. Hamile kadınların sağlıklı bir süreç geçirmesi için rahat ve konforlu şartların sağlanması ve stres faktörlerinden uzak kalınması gerekir.

Bilgilendirme:
Bu sayfadaki içerik, tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımamaktadır. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Kaynaklar:

• https://www.nhs.uk/pregnancy/labour-and-birth/signs-of-labour/premature-labour-and-birth/
• https://www.healthline.com/health/pregnancy/how-many-weeks-is-it-safe-to-give-birth#how-many-weeks-ideal
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/premature-birth/symptoms-causes/syc-20376730
• https://www.healthline.com/health/pregnancy/preterm-labor-risk-factors#other-factors